Merhaba;
Esasen, tüm kompozisyon kuralları; izleyicinin algısını ve ilgisini fotoğrafçının istediği noktaya yani ilgi merkezine yönlendirmeye hizmet ediyor. Bu dersimizde de kompozisyon serisine devam edecek ve “Fotoğrafta Doğal Çerçeveler” konusunu inceleyeceğiz.
Hadi buyurun…
Üç boyutlu bir dünyada yaşıyoruz. Yaşadığımız dünyadaki bazı anları alıyor, fotoğraflar aracılığı ile dondurarak sonsuzluğa taşımaya çalışıyoruz. Ancak, önümüzde önemli bir zorluk var. Üç boyutlu dünyayı, iki boyutlu fotoğrafa sığdırmamız gerekiyor. Bunun zorluğu şurada; fotoğrafta doğru yerlere vurgu yapmamız, izleyicinin ilgisini doğru yere çekmemiz gerekiyor.
Düz bir kağıdın üzerinde tüm sayfayı dolduracak büyüklükte bir metin yazdığını varsayalım. Bu metin içerisinde bir yerde fotoğraf kelimesinin geçtiğini düşünelim. Gözümüz ilk bakışta metnin bütününü görür ancak içerisinde fotoğraf kelimesini kolaylıkla yakalayamaz. Satırları teker teker taradıktan sonra ancak bulabilir. Diğer taraftan, aynı metinde fotoğraf kelimesinin altının çizildiği veya daire içine alındığını varsayalım. Göz ilk önce sayfa içinde bu kelimeye gider ve en önce onu görür. Çünkü, beyin işaretlenmiş ögelere öncelik verecek şekilde kodlanmıştır.
Peki fotoğrafta, istediğimiz şeyin altını nasıl çizeceğiz? Gözümüzü ve de beynimizi, ilgi merkezine ya da bizim anlatmak istediğimiz konuya nasıl yönlendireceğiz? İşte bu sorunun cevaplarından birisi de “doğal çerçeveler” kullanmak.
Etrafımızda bulunan doğal ögelerle, diğer her şeyi perdeleyerek ilgiyi ilgi merkezine yani ana konumuza doğru yönlendireceğiz. Bu sayede, tıpkı metin içerisindeki fotoğraf kelimesinin altını çizmiş gibi, tıpkı onu daire içine almış gibi izleyicinin ilgisini ana konu üzerine yönlendirmiş olacağız.
Ne demek “doğal çerçeve”? Aslında ortamda bulunan herhangi bir nesne ile fotoğrafta gereksiz diğer her şeyin üzerini kapatmak/örmek ve geriye sadece izleyicinin görmesini istediğimiz şeyleri bırakmak demek. Yani fotoğraf içinde fotoğraf yaratmak demek. Hemen bir örnek ile açıklayalım.
Bu fotoğraf, bir metro istasyonunda çekildi. Kadraj içerisine, potansiyel olarak girebilecek diğer yolcular, oturma bankları, iniş/çıkış merdivenleri vb. Gibi tüm ögeleri temizleyebilmek ve sadece birkaç yolcuyu ve hareket halindeki metroyu alabilmek için, istasyonda bulunan dairesel pencere doğal çerçeve olarak kullanıldı. Böylece izleyici fotoğrafa baktığı zaman, sadece bizim istediğimiz yöne ilgisi yönlenmiş oldu.
Doğal çerçeve oluşturmak için, her şey kullanılabilir. Ağaçlar, direkler, pencereler, tabelalar… Aklınıza ne gelirse doğal çerçeve yapmak için kullanıla bilinir. Burada temel ilkelerden, ilki çerçeveyi oluşturan öge dikkat çekmemeli, rol çalmamalı; ikincisi ise üzeri örtülen, perdelenen şeyler ilgi merkezinden daha çok merak uyandırıp ilgi merkezi haline gelmemelidir. Bu nedenle sade ve doğal bir şekilde çerçeveleme yapmalı ve izleyicinin gözlerini tabii olarak ilgi merkezine yönlendirmeliyiz.
Değişik fotoğraflar üzerinden doğal çerçeve kullanımı örneklerini videoda inceledim, seyredebilirsiniz.
Be derste, fotoğrafta doğal çerçeveleme yöntemini kullanarak izleyicinin ilgisinin yönlendirilmesini ve bizim göstermek istediğimiz konuya odaklanmasını öğrendik. Bu konu, yapılacak bol bol pratik ile son derece rahat bir şekilde tecrübe edebileceğiniz bir şey. Tecrübe ettikten sonra da sıklıkla kullanabileceğiniz bir yöntem.