Fotoğraf çekmek keyifli, heyecan verici ve bir o kadar da karmaşık bir süreç. Süreci özümsediğiniz zaman karmaşıklığını hissetmiyorsunuz ama sürece dışarıdan bakanlar ya da yeni başlayanlar için gerçekten karmaşık.  

Bana, iyi fotoğraf çekmek için bu karmaşık süreç içerisinde en temel 5 öge nedir diye sordular… 

 Bu videoda bu 5 ögeyi sizlerle paylaşmak istiyorum… 

Haydi buyrun… 

 

Fotoğraf çekme sürecinin karışık bir süreç olduğunu söylemiştim az önce. Her şeyden önce üç boyutu var bu sürecin.   

  • Teknik Doğruluk 
  • Estetik Yoğunluk 
  • Anlatım Gücü. 

Birazdan bahsedeceğimiz 5 öge bu üç boyutun birine veya birkaçına hizmet ediyor olacak. Böylece bir tripodun ayakları gibi bu üç boyutu dengeli bir şekilde besleyebilirsek iyi fotoğrafa ulaşacağız.  

Lafı daha fazla uzatmadan ilk ögemize geçelim: 

1 – İLGİ MERKEZİ: Bugün herkes fotoğraf çekiyor. Bir günde milyonlarca fotoğraf üretiliyor. Ancak bunların neredeyse %99’u üretildiği hız ile tüketiliyor ve bir daha geri dönülüp bakılmıyor. Birçok gerekçesi var bunun. Ama en sağlam gerekçelerden birisi birçok fotoğrafta ilgi merkezi olmaması veya ilgi merkezinin güçlü olmaması.  

İlgi merkezi, izleyici ile fotoğrafın arasındaki bağı kuran şeydir. İzleyicinin gözü ya doğrudan ilgi merkezini görür veya gözü dönüp, dolaşıp ilgi merkezine gelir, kitlenir. İlgi merkezi yok ise izleyici fotoğrafta bir şey bulamaz. Göz fotoğraf içinde gezinir ve doyurucu bir şey yakalayamadığı zaman tatminsizlikle fotoğraftan ayrılır.  

İkinci büyük hata, ilgi merkezinin güçlü olmamasıdır. Güçlü olmak, kadraj içinde büyük yer kaplamak ile ilgili bir şey değildir. Güçlü olmak, izleyicinin dikkatini, ilgisini çekebilmek ile ilgilidir. Gözün, gelip ilgi merkezine kitlenmesi, fotoğraf ile ve fotoğrafçı ile o an bağ kurması ile ilgilidir.  

Elbette bunu sağlamak için birtakım teknikler kullanılır. Zaten bu tekniklerin bir araya geldiği konu başlığı da bizim ikinci ögemizi oluşturuyor. 

#2- KOMPOZİSYON: Kompozisyon, fotoğrafın anlatım dilidir. İzleyicinin gözünü ilgi merkezine çekmek, bunu yaparken fotoğrafın genelini de hissetmesini sağlamak kompozisyon ile ilgilidir. Fotoğrafçı kompozisyonu ne kadar iyi kurgularsa, izleyicisi ile bağı o kadar kolay kurulur ve güçlü olur.  

Kompozisyonu doğru kurgulamak için yüzlerce yıldır üst üste biriken bilgileri öğrenmek ve bilmek gerekir. İnsan gözünün ve beyninin yüzyıllar boyunca eğitildiği yönü göz ardı edemeyiz. İyi kompozisyon tanımı içerisinde, altın oranı, üçler kuralını, belirginlik, sadelik yaklaşımını, doğal çerçevelemeyi, negatif alanı, yönlendirici çizgileri, rengi, dokuyu, ritimi, simetriyi anlamak ve bilmek gerekir.  

Eğer birşeyi anladıysanız ve iyi biliyorsanız, onları ezip geçme, kuralları çiğneme özgüvenine sahip olursunuz. Kompozisyon kuralları da böyle bir şeydir. Kurallara uymak; güçlü kompozisyonlar ortaya koyacaktır ancak bilinçli olarak yıkılan kurallar bize güçlü ve farklı kompozisyonlar da  getirebilir.     

#3–  BAKIŞ AÇISI ve KADRAJ SINIRLARI: Fotoğraf çekmenin heyecanı bizi öylesine sarar ki iyi bir fotoğraf için gereken bu önemli maddeyi hep atlarız. Gözümüzün gördüğü konu ile fotoğraf makinamızın kaydettiği konu aynı güçte, aynı etkililikte olmaz. Fotoğraf makinamızı eğitemeyeceğimize göre gözümüzü eğitmek zorundayız.  

Çekmeden önce konumuzun etrafında 360 derece dolaşmadıktan sonra, yere yatıp alt açıyı, yukarıya çıkıp üst açıyı görmedikten sonra doğru açıyı bulmuş sayılmayız. Elbette hareketli konularda bunun için fırsatımız olmayabilir. Ancak biz durağan konularda bu alışkanlığı elde edinebilirsek, gözümüz fotoğraf makinası gibi görmeye zaman içinde alışacak ve doğru açıyı hissetmeye başlayacağız. Bu nedenle ilk gördüğümüz açıdan çekmek yerine doğru açı için sabırla arayış içinde olmalıyız.  

Diyelim ki doğru açıyı bulduk. Vizörden veya LCD ekrandan bakıp fotoğrafımızı çekerken hepimiz ilgi merkezine yani ana konumuza kilitlenir ve kadraj içine onun doğru yerleşmesine özen gösteririz. Bu doğru bir yaklaşımdır ancak eksiktir. İlgi merkezini kadraji çine yerleştirdikten sonra, çerçevenin bütün kenarları boyunca gözümüzü gezdirmeli, ayıklama yapmamız veya dahil etmemiz gereken şeyler varsa çekim aşamadında kadraja müdahale etmeliyiz. Aynı şeyi ön plan ve geri plan için de yapmalıyız. Unutmamalıyız ki fotoğrafçı olarak bizler sadece ilgi merkezini kadraja yerleştirmek ile değil tüm kadrajın ilgi merkezine hizmet etmesinden sorumluyuz.  

#4- DOĞRU POZLAMA: Fotoğrafın teknik boyutunda iki önemli gerekliliği vardır. Doğru pozlama ve NetlikNetlik, fotoğrafın içeriğine, türüne ve hatta hizmet ettiği sanatsal akıma göre değişebilir. Bugün öyle ki hiçbir yeri net olmadığı halde kabul gören hatta çok beğenilen fotoğraflar var. O halde netlik konusunda daha esnek olabiliriz ancak doğru pozlama konusu fotoğraf için her zaman kritik olmuştur.  

Bir fotoğrafın ortaya çıkması için analog yada dijital ortamda da olsa pozlanması gerekir. Pozlama, ışığın kontrollü bir şekilide film şeridine veya sensöre ulaştırılmasıdır. Bu tamamen fotoğrafçının sorumluluğundadır. Çünkü ışık fotoğrafın kendisidir. Doğru ölçülmesi, doğru yönetilmesi yani kısaca fotoğrafın doğru pozlanması gereklidir.  

Lütfen yanlış anlamayın, doğru pozlama her zaman için pozometrenin orta konumda olması demek değildir. Doğru pozlama fotoğrafçının, çekmek istediği fotoğrafın ışık ihtiyacını doğru tespit etmesi, değerlere doğru karar vermesi ve film şeridi veya sensör üzerine kontrollü ışığı düşürmesi demektir.  

#5- BİRİKİM: Maalesef, fotoğrafçılar arasında en az konuşulan konulardan birisidir bu madde. Yaşadığı dünyaya karşı ilgisiz, gündelik hayatın gerçeklerini bilmeyen, sosyal çevresi olmayan, okumayan, izlemeyen, yorumlamayan, eleştirmeyen, eleştirilmekten hoşlanmayan, gezmeyen, görmeyen kısacası biriktirmeyen bir insandan iyi fotoğraf bekleyemeyiz.  

Çünkü her fotoğraf bir şey anlatır. Bir şeyi aktarır. Fotoğraf bir aktarım aracıdır. Bu bazen sosyal bir olay, bazen bir ruh hali olabilir. Bazen çok somut bir konu, bazen soyut bir kavram olabilir. Ama mutlaka bir şey aktarır.  

Bir şey aktarmak için de o konuda birikiminiz olması gerekir. Anlatım gücü, birikimin üzerine inşa edilir. Bilmediğiniz bir şeyi anlatamazsınız. Bir şeyler biriktirmezsen fotoğrafla yada başka bir araçla anlatamazsın. Bu entelektüel birikimi yapmak ise sadece size bağlıdır. Dışardan hap gibi yüklenemez… 

 Evet arkadaşlar, bugün iyi fotoğraf çekmek için 5 önemli tavsiyenin üzerinden geçtik. Umarım bunlar size faydalı olur, umarım beğenirsiniz.  

Esen kalın…