Güzel fotoğraf, doğru (iyi) fotoğraf, etkili fotoğraf… 

Aynı şeyi anlatıyor gibi görünen bu kavramları birbirinden ayırarak başlayalım isterseniz 

Güzel fotoğraf, göze hoş görünen fotoğraftır. Bakan kişi fotoğrafı beğenir, beyninde hoş bir duygu oluşturur. Ancak, tüm etkisi o kadardır. İlgi başka bir yere, başka bir fotoğrafa kayınca “güzel fotoğraf” unutulur. Bir daha hatırlanmaz. 

Doğru (iyi) fotoğraf, he zaman göze hoş görünmeyebilir. Ama ya teknik olarak ya da içerik olarak bir üstünlüğü vardır. Dikkat çeker. Kendisine baktırır. Hatta bazen kısa süreliğine üzerinde düşünmemize bile yol açar. Ama bu kalıcı bir eylem değildir. Etkisi bir süre sürse de daha sonra unutulur.  

Etkili fotoğraf, adı üzerinde izleyeni etkiler. Beğeni, peşinen gelir. Ama sadece beğeni değildir etkiyi yaratan. Fotoğraf bir şekilde izleyicinin tüm ilgisini/dikkatini çeker, onu etkisi altına alır. Düşüncelerine ulaşır. Uzun süre bakma veya dönüp, dönüp tekrar bakma hissi uyandırır. Bu bakış boş bir bakış değildir. İzleyiciye bir çağrışım yapan, onun hayatından, geçmişinden, hayallerinden bir şeyleri düşündüren bir bakıştır. İzleyici bu fotoğraf ile içinde bulunduğu zamandan, fotoğrafın çekildiği zamandan kopup, kendi öznel zamanına ulaşır. Fotoğraf artık o kişiye dokunmuştur ve etkili bir fotoğraf olarak o kişinin zihninde yer almıştır.  

Elbette hepimiz etkili fotoğraflar çekmez isteriz. Ancak bunun o kadar da kolay bir şey olmadığını tahmin ediyorsunuzdur. Bir entelektüel birikim gerektirir. Bir düşünce derinliği, yaşanmışlık, kavramsal veya somut tecrübe etmişlik gerektirir.  

Etkili fotoğrafların bazı ortak özellikleri vardır. Eğer bunları doğru teşhis edebilirsek, bize çok öğretici ipuçları sunarlar. Gelin bunları anlamaya çalışalım. 

 

1) Etkili fotoğraflar ışığı iyi kullanır: 

Işık fotoğrafın özüdür, kendisidir. Işığın doğru kullanılmadığı, fotoğrafa pozitif katkı yapmadığı hiçbir fotoğraf, izleyicide kalıcı etki bırakmaz. 

2) Etkili fotoğraflar sadedir: 

Etkili fotoğrafların önemli bir bölümü sadedir. İçeriğinde, sadece anlatmak istediği konuyu barındırır. İlgiyi başka yerlere çekecek, rol çalacak hiçbir şey kadraja dahil edilmez.  

3) Etkili fotoğraflar özgündür: 

Etkili fotoğraflar, daha önce çekilmiş eserlerin iyileştirilmiş bir kopyası değildir. Ya içerik, ya anlatım dili ya da teknik anlamda; belki de bunların bir çoğunda özgündür, biriciktir. Kendinden önce çekilmiş kopyası yoktur. Ancak kendinden sonra, bazı fotoğrafçılar tarafından taklit edilmeye adaydır. 

4) Etkili fotoğraflar, gözü ilgi merkezine götürecek ögeleri kullanır: 

Fotoğrafı izleyen kişi, farkında olmadan doğrudan ilgi merkezini görür. Bunun için yönlendirici çizgiler, doğal pencereler, negatif boşluklar gibi gözü ilgi merkezine transfer edebilecek tüm uygun ögeler kullanılır.   

 5) Etkili fotoğraflar görsel sürpriz içerir: 

Etkili fotoğrafların bazen konusu çok sıra dışıdır. Ama konusu sıradan bir şey dahi olsa, izleyici şaşırtacak, şok edecek, etkisi altına alacak bir görsel sürpriz içerir. Bu sürpriz bazen bir kompozisyonel öge, bazen bir ışık, bazen bir grafik öge, bazen alaşağı edilen bir kural olabilir. Ne aradığını bilen bir göz, kadrajını oluştururken bu sürprizi de kadraj içine başarıyla yerleştirerek izleyicisini etkilemeyi bilir.       

6) Etkili fotoğrafların bir hikayesi vardır: 

Etkili olmuş hangi fotoğrafa bakarsanız bakın, fotoğraf size bir hikaye anlatır. Çağrıştırır, sizin de kafanızda kendi hikayenizi kurgulamanıza, düşünmenize fırsat verir. 

Bugün hep birlikte güzel, doğru ve etkili fotoğrafın arasındaki farkları anladık ve etkili fotoğrafların ortak özelliklerine baktık. Elbette tüm etkili fotoğraflar, bu ögelerin hepsini içermiyor olabilir. Birkaçını veya sadece bir tanesini içeriyor olabilir. Bu noktada etkili fotoğrafları analiz etmek ve hangi ögeleri nasıl kullanmış incelemek gerekir. Burada da görev size düşüyor. 

Sizler de etkilendiğiniz fotoğraflarda öne çıkan ögeleri aşağıda paylaşın ve hep birlikte kendimizi geliştirmeye devam edelim.