Samanyolu Fotoğrafı Nasıl Çekilir?

Sizce insanların fotoğraflara baktığında en ilgisini çeken konular nelerdir? Bu soruya verilebilecek yanıt sayısı çok fazla. Ama eminim ki ilk sıralardaki konuları inceleyecek olsak şöyle bir ortak noktaları olacaktır. Günlük hayatta sıkça görmediğimiz şeyler.  

Evet, gündelik hayatta sıklıkla görmediğimiz şeylerin fotoğraflarını görmek ilgimizi çeker, böyle fotoğrafları izlemek keyif verir.  

İşte bugün, böyle fotoğraflara örnek sayılabilecek bir fotoğraf türünü yani samanyolu fotoğrafları çekme konusunu işleyeceğiz.  

Hadi buyurun…  

Samanyolu (milky way) fotorafçılığı, hem zevkli, hem bir parça serüvenli, hem güzel ve estetik sonuçlar üreten hem de ön hazırlıklar yapılması gereken bir fotoğrafçılık türü.  

Gelin, nelere ihtiyacımız var? Hep birlikte bakalım. 

1. Tripod : Yıldız çekmek istiyorsak, olmazsa olmazlardan ilki tripod.  Göreceli olarak uzun pozlama yapacağımız için, tripod olmadan net fotoğraf çekmemiz mümkün olmayacaktır.  Sizin yoksa bile arkadaşlarınızdan bir tane ödünç almadan sakın başlamayın. 

1. Yüksek ISO’da iyi performans veren DSLR veya Aynasız makina: Özellikle son dönemde üretilmiş güncel makinalardan birine sahipseniz bu konuda endişeniz olmasın. Ancak çok daha eski model bir fotoğraf makinanız varsa gren veya kumlanma dediğimiz problemle karşı karşıya kalabilirsiniz. Çünkü samanyolu pozlamasını 2500-6400 gibi yüksek ISO aralığında yapacağız. 

1. Açık diyaframa izin veren geniş açılı bir lens: Samanyolu pozlarken, zifiri karanlıkta yıldızlardan glen ışık ile fotoğraf çekeceğiz. Bu nedenle diyaframımız ne kadar açılırsa o kadar iyi. Bu değer f/2.8’in altına düşebiliyorsa çok iyi. Ancak f/3.5-4 ün üzerine de çıkmamalı. Çünkü daha kısık diyaframlarda yeterli ışık için, ISO’ya yüklenmek durumunda kalırsak, ortaya çamur gibi bir fotoğraf çıkabilir. Lensimizin geniş açılı olması samanyolunun daha büyük bir kısmını kadraja alabilmemize yardımcı olacaktır.    

1. Kablolu veya kablosuz kumanda: Makinamızı sarsmadan çekim yapabilmek için ihtiyaç duyacağız. Eğer kumandamız yoksa makinamızın zaman ayarlı çekimini de kullanabilirsiniz. Ancak kumanda kullanım kolaylığı getirecektir.  

Hazırlık 

Öncelikle ay takvimini takip etmelisiniz. Ayın evreleri içerisinde hiç görünmediği dönemi olan yeniay ve çok az göründüğü dönem olan hilal evrelerini belirlemeli, çekim yapabileceğiniz geceleri tespit etmelisiniz. Böyle geceler bir aylık süre içerisinde 4–5 gün olacaktır. Bu nedenle doğru geceleri seçmezseniz bir sonraki çevrime kalacağınızı lütfen unutmayın. Günümüz teknolojisinde niternet üzerinden veya telefon aplikasyonlarından bu tarihleri kolaylıkla takip edebilirsiniz.  

Çekim günü gelmeden önce çekim yapacağınız bölgeye karar vermelisiniz. Çekim yapacağınız bölgeyi seçerken birkaç önemli konuya dikkat etmeniz gerekecek.  

1. A)İlki,çekim bölgesinin ışık kirliliğinden uzak tamamen karanlık bir bölge olması gerekir. Yakınlarda yerleşim yeri ışıkları veya başka ışık kaynakları olursa, fotoğrafınızın bir kısmında parlak ışıklı bölgeler oluşacak ve genellikle fotoğrafa olumsuz yansıyacaktır. Nadiren bunun fotoğrafa bir değer kattığı durumlarda olabiliyor ama işinizi şansa bırakmayın ve karanlık bir bölge seçin.   
2. B) çekim yapacağınız bölgede hava durumunu kontrol etmelisiniz. Bulutsuz, nemsiz, kuru ve açık bir havabize en karanlık ortamı sunacak ve işimizi kolaylaştıracaktır. 
3. C)Bu tip çekimlerde sadece gökyüzünü çekmek fotoğrafı doyurucu yapmayacaktır. Bu nedenle, fotoğrafın ön planına koyacağınız objelerin olduğu birmekan bulmalısınız. Ön plana yerleştirilecek objeler bir ağaç, kullanılmayan bir ev, tarihi eser veya biçimli bir kaya bile olabilir. Burası sizin yaratıcılığınıza kalmış. Hatta bu objeyi yanınızda götüreceğiniz bir feneri kullanarak ışıkla boyayabilir ve fotoğrafınızı daha da ilgi çekici hale getirebilirsiniz.  
4. D)Çekimden önce çekim açınızı belirlemelisiniz. Samanyolu,aslında uygun ışık koşullarında tüm yıl boyunca görülebilir. Ancak samanyolunun ilgi çekici bölgesi ve fotoğraflanması gereken bölgesi galaktik  Galaktik merkezin dünyadan göründüğü dönemler ise Mart ayı ile kasım ayları arasındadır.  

Mart ve mayıs ayları arasında samanyolu yatık şekilde ve dünyaya göreceli olarak yakın gözükür. Bu dönemde samanyolunun galaktik merkezi güneydoğu yönüne denk gelir.  

Mayıs ve temmuz ayları arasında samanyolu dünyaya diyagonal bir çizgi şeklinde görünür. Galaktik merkezi yaklaşık güney yönüne denk gelir.   

Temmuz ve Kasım ayları arasında samanyolu dünyaya göre düşey şekilde görülür. Bu dönemde galaktik merkezin yönü güney batıdadır. 

Bu bilgilerden yola çıkarak, çekeceğiniz objeye göre çekim açınızı tahmin etmeli ve pozisyonunuzu belirlemelisiniz.  

Durun hemen telaşlanmayın. Teknoloji bu konuda da yardımımıza koşuyor. Aşağıya birkaç aplikasyon linki bırakacağım. Bu aplikasyonlar ile yerinizi, çekeceğiniz objenin yerini ve samanyolunun açısını görebiliyorsunuz.  Teknoloji olmasa ne yapardık… 

1. E) Son olarak, hangimevsimdeolursanız olun, yerleşim yerinden uzak, zifiri karanlık bir yere gideceğiniz için soğuğa karşı tedbir almayı unutmayın. Yaz mevsiminde dahi üzerinize bir şeyler giyme ihtiyacı hissedebilirsiniz. Diğer taraftan bu tip çekimlere birkaç kişilik gruplar halinde çıkmak güvenlik açısından da doğru olacaktır.  
2. F) Az önce bahsettiğim türden bir uygulama edinirseniz, samanyolunun çıkacağı yönü, açısı ve hatta saatini bile net biliyorsunuz demektir. Hazırlıklarınızı buna göre yapıp, çekimi bekleyebilirsiniz. Yok eğer uygulama kullanmıyorum diyorsanız,mekana gidip doğru saatin gelmesini beklemekten başka yapacak bir şey yok. Yanınıza bir termos sıcak çay alırsanız daha keyifli bir çekim sizi bekleyebilir. 

Makina Ayarları ve Çekim 

Herşeyden önce mutlaka RAW çekin. Çünkü fotoğrafımıza, beyaz ayarı, keskinlik, kontrast ve belki gren azaltma gibi şeyler uygulamak durumunda kalabiliriz. Bütün bunları kayıpsız yapabilmek için RAW çekmenizi şiddetle tavsiye ediyorum.  

Daha mavi bir gökyüzü elde etmek için makinanızda beyaz ayarını tungsten ışığa ayarlamak gerekecektir. Aksi takdirde gökyüzü koyu kızıl bir renk verir ki bu da pek hoş durmuyor bu tip fotoğraflarda.  

Dünyanın dönüşü ve samanyolunun hareketi, uzun pozlamalı bir fotoğrafta yıldızların tekil ve parlak çıkması yerine küçük çizgiler halinde çıkmasına neden olabilir. Bu nedenle pozlama süremizi kısıtlı tutmalıyız.  

Pozlama süresi deneme yanılma yolu ile bulunabileceği gibi 500 kuralı denilen bir hesaplama ile de tayin edilebilir. Biraz açıklamak gerekirse, 500 sayısını, çekimi gerçekleştireceğiniz fokal odak uzaklığı değerine bölerek pozlama süresini bulabiliriz. Örneğin çekimi full frame bir makine 16 mm fokal odak uzaklığında yaptığımızı varsayalım. Şu halde pozlama süremiz 500/16=31,25 sn. olur ki siz onu 31 sn olarak yuvarlayabilirsiniz. Ancak unutmayalım ki eğer croplu (APS-C) tip bir fotoğraf makinası kullanıyorsak yukarıdaki örnekte çekimi yaptığımız 16 mm aslında krop çarpanı kadar büyüyecektir. Yani makinamızın krop çarpanı 1,5 ise aslında bizim fokal odak uzaklığı değerimiz 16×1,5=24 mm demektir. Bu durumda pozlama süremizi yeniden hesaplar isek 500/24=20,83 sn olur ki 20 sn olarak düşünülebilir. 

Pozlama süresindeki maksimum değerimizi bulduk. Diyaframımızı ise mümkün olduğunca açık kullanacağız. Lensimizin izin verdiği en açık diyaframı seçelim ki yeterli ışık için son parametremiz olan ISO değerini gereksiz yere yükseltmeyelim. Tamamen karanlık bir gecede, sadece yıldızlardan gelecek ışık ile pozlama yapacağımız için yüksek ISO’da çekim yapmamız gerekiyor. Doğru ISO değerini belki birkaç çekimden sonra bulacağız ancak başlangıç olarak 3200 denenebilir. Ortaya çıkacak fotoğrafa göre ISO yu biraz yükseltebilir veya kısabilir ve optimum ışığı yakalayabiliriz.  

Gece zifiri karanlıkta otofokus çalışmayacaktır. Bu nedenle netlik ayarını da manuele alarak sonsuza dayandırıp sonra bir parça geriye alarak netleme yapabiliriz.  

Makinamızı tamamen manuel ayara getirdik. ISO, diyafram ve enstantane değerlerimizi belirledik. Tripodun üzerine yerleştirdik. Çekim açımız ve kadrajımızı daha önce belirlediğimiz şekilde oluşturduk. Artık geriye makinayı sarsmadan deklanşöre basmak kaldı. Bunun için varsa kablolu/kablosuz uzaktan kumandanızı kullanabilirsiniz. Eğer yoksa makinanızın zaman ayarlı çekim modunu kullanabilirsiniz. 

Değişik ISO, diyafram açıklığı ve perde hızı değerlerinde denemeler yapmayı ihmal etmeyin. Beklediğiniz en iyi sonuçlar, mutlaka bu kombinasyonlar içerisinden çıkacaktır. 

Fotoğrafın İşlenmesi 

Çektiğiniz fotoğrafı, işleme yazılımında (çoğunlukla Photoshop) açın. Eğer RAW formatta çektiyseniz (ki şiddetle tavsiye ederim), beyaz ayarı, parlaklık/kontrast ve keskinlik gibi ayarlarınızı yapın. Dikkat edilecek tek şey, fotoğrafı yüksek ISO’da çektiğimiz için kumlanma (gren) olma olasılığıdır. Bu nedenle işlerken fazla kumlanma oluşmamasına özen gösterin. Gerekiyorsa kumlanma azaltıcı yazılım yada Photoshop yamalarından kullanın. En önemlisi de sizi tatmin eden, hoşunuza giden, başarılı fotoğraflarınızı paylaşın… 

Umarım faydalı olmuştur. Görüş ve önerilerinizi lütfen bildirin. İyi çekimler…. 

Okan YILMAZ