Kompozisyonda sadelik yazımızda, ışığın yardımı ile kadrajımız içerisindeki gereksiz ögeleri ayıklayabileceğimizi ve sade fotoğraflar çekebileceğimizden bahsetmiştik. Bu konuda çok soru geldi ve o yazıdaki referans videoda gösterdiğim örnek fotoğraflardaki gibi pozlama nasıl yapacağımızı bu yazıda/videoda göstermek istedim.   

Her fırsatta söylüyoruz, ışık fotoğrafın herşeyidir, fotoğrafın ta kendisidir.  

Fotoğrafçı da ışığı tanıyan, bilen ve doğru kullanan kişidir.  

O halde, fotoğrafta yaratmak istediğimiz etkiye göre doğru ışık türünü seçmemiz, deklanşöre basmadan evvel ışığı doğru ölçmemiz ve amacımıza uygun bir pozlama yapmamız gerekir. 

Az önceki cümlemizde, ışık türünü seçmekten; ölçmekten ve pozlamaktan bahsettik. Bu üç kavramın her biri de ayrı ayrı birer video konusu. Ama bu videonun çıkış noktası olan ekrandaki türden fotoğraflar çekmemiz için, ağırlıklı olarak ışık ölçümü üzerinde duracağız. 

Tüm fotoğraf makinalarında ışık ölçüm sistemi vardır ve İngilizcede Metering Modes diye adlandırılır. Makinadan makinaya ismi, menüdeki yeri değişse de aslında 4 tip ölçüm modu vardır. Ben bu videoda Fujifilm X-T3 kullanarak anlatacağım ama siz de kendi makinanızda karşılığını kolaylıkla bulabilirsiniz.  

 Ekranın sol üst köşesinde gördüğünüz fotoğrafı çekeceğimizi varsayalım.  

Az önce, 4 tip ölçüm modu var demiştik. Bu modlardan ilki, ortalama moddur. Ortalama modun işareti ekranda gördüğünüz gibi iki taraflı köşeli parantezdir. Çalışma mantığı yine örnek fotoğrafta fosfor yeşili ile işaretlediğim gibi kadrajın her yarafından ışık ölçümü yapmak ve bu değerlerin ortalamasına göre pozlamayı gerçekleştirmektir. Bu mod, ışık dağılımı düzgün ise, dinamik aralık ve kontrast düşük ise doğru sonuçlar verebilir. Ama fotoğrafçının dokunuşu hiç yoktur.  

Bir sonraki mod, çoklu bölge ölçüm modudurİaretini ekranda görüyorsunuz. Bu modda, fotoğraf makinasının işlemcisi kadrajın içini tarar, renk ve parlaklık noktalarını değerlendirir ve bunların tamamını temsil edebilecek bir ışık miktarını hesaplar. Bu durumda, kadraj içerisinde aydınlık ve karanlık bölgeler olabildiğince pozlanır, sapmalar az olur. Yine ekrandaki temsili fotoğrafta bu söylemimizi göstermeye çalıştık.  

Bir diğer mod, merkez ağırlıklı moddur. Burada da makinanın işlemcisi kadrajın tamamından ölçüm alır, ancak fotoğrafın ana ögesi kadraj merkezindedir varsayımı ile merkez bölgedeki yaptığı ışık ölçümünü ağırlıklı olarak kullanarak bir sonuca varır. Bu mod, göreceli olarak fotoğrafçıya daha çok imkan verir. Fotoğrafçı, ışık ölçümünü yapmak istediği bölgeyi kadraj merkezine alırsa, doğruya yakın ölçüm yapmış olur. Sonra ölçümü sabitleyip, kadrajını dilediği gibi yeniden yapabilir.  

Son mod ise spot ölçüm modudur. Bu modda, netlik noktası bölgesinden küçük bir bölgeden ışık ölçümü yapılır ve tüm kadrajın ışık miktarına bu şekilde karar verilir. Hal böyle olunca, fotoğrafçının eline doğru ışığı tespit etmek için güzel bir araç geçmiş olur.  

Bu kadar teorik bilgiden sonra, şimdi bunu uygulayarak görelim.  

Çekmeye çalıştığımız fotoğraf tarzı için parçalı ışık gerekiyor. Ne demek parçalı ışık? Fotoğrafını çekeceğimiz objenin ya da modelin bir bölümüne doğrudan ışık düşerken, geri kalan bölgelere doğrudan ışık düşmemesi gerekiyor. Bu fotoğrafı çekebilmek için, evimin penceresinden içeriye düşen sabah ışığını kullanacağım.  

Burada gördüğünüz gibi, sevgili eşimin yaptığı yaşlı amca figürü de bizim modelimiz olacak. Yaşlı amcayı, cam kenarına koyduğum masanın üzerine oturttum.  

Camdan gelen ışık amcanın yüzünün sağ tarafına vuruyor. Yüzünün diğer tarafı ve kadrajın geri kalan bölgelerine ışık doğrudan vurmuyor.  

Sahnemiz böyle hazır iken şimdi çoklu bölge, merkez ağırlıklı ve spot ölçüm modlarında çekimler yapacağım ve aynı zamanda ölçüm sonucu oluşacak fotoğrafları da size LCD ekranda göstermeye çalışacağım.  

Önce, çoklu bölge modunda çekelim. Gördüğünüz gibi, ışık ölçümünü yaptığımda nerede ise kadrajımın bütün bölgeleri aydınlık. Çok ışık alan bölgelerde kısmen patlamalar bile olabilir. Bu modda çekeceğimiz fotoğraf bizi istediğimiz sonuca götürmez.  

Şimdi merkez ağırlıklı modda çekelim. Mod çarkımı ayarlıyorum. Işık ölçümümü yapıyorum. Pozometremdeki doğru ışık değerini yakalamak için enstantane değierini değiştiriyorum. Bu modda ortaya çıkan sonuç, bir önceki sonuca göre göreceli olarak daha iyi. Ama yine bizim istediğimiz sonuç değil.  

Şimdi de spot ölçüm moduna alalım çarkımızı. Işığın en kuvvetli olduğu bölgeden ışığımızı alalım. Pozometremiz sıfır değerini versin diğer enstantanemizi de ayarlayalım. Zaten LCD ekrandan da görüyorsunuz. İstediğimiz tarzda bir fotoğrafa ulaşmış olduk.   

İşte bu kadar…